التهاب تاندون کشکک (patellar tendinopathy)
تاندون کشکک زانو (Patellar tendon) در جلوی زانو از لبه پایینی استخوان کشکک به برجستگی بالا و جلوی استخوان درشت نی متصل می شود. تاندون کشکک عضلههای چهارسر را به سر استخوان ساق پا متصل میکند. این تاندون کوتاه و بسیار محکم است و وظیفه اصلی آن انتقال نیروی کششی است که از طرف تاندون عضله چهارسر ران به استخوان کشکک وارد می شود. با انتقال این نیرو به استخوان درشت نی، زانو به حالت صاف و مستقیم درمی آید. همچنین این تاندون در حین دویدن و پرش نقش بسیار مهمی در حفظ تعادل زانو ایفا می کند
وارد شدن نیروی شدید و مکرر به تاندون ممکن است منجر به صدمه و آسیب دیدن تاندون کشکک زانو و بروز التهاب تاندون کشکک (تاندونیت پاتلا) شود.
در ورزش های جهشی (فوتبال، والیبال و بسکتبال) که در آنها مرتبا جهت ورزشکار عوض می شود و ورزشکار می پرد، می دود و ناگهان می ایستد و یا دو زانو می نشیند، این تاندون تحت کشش های زیاد قرار می گیرد و این کشش ها در صورتیکه بصورت مکرر و مداوم به تاندون وارد شوند در دراز مدت می توانند موجب بروز پارگی های میکروسکوپی و بدنبال آن بروز التهاب در تاندون شود. از این رو این عارضه بیشتر در افرادی دیده می شود که حرکات جهشی انجام می دهند، و به آن بیماری زانوی جهندگان (Jumper’s knee) نیز می گویند.
علائم التهاب تاندون کشکک زانو
شایعترین علامت این بیماری درد در محل اتصال تاندون کشکک به استخوان کشک یعنی درست زیر استخوان کشکک است.
دیگر خصوصیات این بیماری عبارتند از:
- شدت درد با فشار دادن محل بیشتر می شود
- درد بعد از ورزش افزایش می یابد
- درد در زمان انقباض عضله چهارسر بیشتر می شود
- افزایش درد در هنگام زانو زدن یا چمباتمه زدن
- افزایش درد در هنگام فعالیت عضله چهارسر مانند بالا رفتن از پله، دویدن، جهیدن
- در لمس به نظر می رسد تاندون ضخیم تر شده است
در اوایل بیماری ( التهاب تاندون کشکک زانو ) درد فقط در حین ورزش ایجاد می شود ولی با شروع ورزش و گرم شدن زانو شدت درد کمتر می شود و در بقیه موارد بیمار بدون درد است. با شدیدتر شدن بیماری درد در همه اوقات وجود دارد و در حین ورزش آنقدر شدید می شود که مانع از ادامه فعالیت ورزشی می شود .
تشخیص التهاب تاندون کشکک
- گرفتن شرح حال بیمار و معاینه توسط پزشک معالج
- در صورت لزوم پزشک از اولتراسونوگرافی و یا MRI برای دیدن مناطق آسیب دیده تاندون و تشخیص بیماری کمک می گیرد
درمان
درمان این عارضه، فرایندی طولانیمدت است. معمولا شروع درمان این بیماری با استفاده از روش های غیر جراحی است. هدف رویکرد محافظهکارانه از درمان عارضه التهاب کشکک زانو این است که فشار روی تاندون را کاهش داده و سپس بهتدریج قدرت تاندون را افزایش دهد.
مهمترین اقدامات غیر جراحی برای درمان تاندنیت کشکک عبارتند از:
- کاهش یا قطع فعالیت های ورزشی
- استفاده از زانوبند infrapatellar strap توصیه می شود که هنگام فعالیت ورزشی استفاده شود.
- استفاده از داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)
- استفاده از روشهای مختلف فیزیوتراپی ازجمله ماساژ درمانی، الکتروتراپی، اولتراسوند درمانی ، لیزر درمانی
- تزریق پی آر پی (پلاسمای غنی از پلاکت) به روند بهبود سرعت می بخشد اما اثرش بعد از مدتی از بین می رود
- انجام نرمش های مخصوص برای تقویت و کشش عضلات چهارسر و همسترینگ و عضلات پشت ساق و تاندون های آنها پس از فروکش کردن درد و التهاب
زانوبند infrapatellar strap
در صورت موثر نبودن این درمان ها بعد از گذشت ۱۲-۶ ماه از درمان، ممکن است از روش های جراحی استفاده شود. جراحی به ندرت برای درمان این بیماری به کار برده می شود. جراحی ممکن است بصورت خارج کردن بافت های آسیب دیده تاندون و یا ایجاد شکاف هایی در کنار تاندون برای کم کردن کشش روی آن باشد. با برداشتن بافت فرسوده جریان خون در ناحیه تحت درمان افزایش مییابد و فرایند التیام شتاب میگیرد. همچنین در صورت پارگی کامل تاندون کشکک زانو، انجام عمل جراحی جهت ترمیم تاندون و بخیه زدن آن ضرورت مییابد. جراحی می تواند به صورت باز یا آرتروسکوپیک انجام گردد.
توانبخشی محتاطانه و رعایت کامل توصیههای پزشک پس از درمان جراحی تاندون زانو با توجه به ضعیف بودن تاندون بسیار مهم است و معمولاً بیمار پس از ۳ تا ۶ ماه فیزیوتراپی میتواند به میادین ورزشی بازگردد.